Diamenty od wieków symbolizują luksus, miłość i prestiż. Niestety, historia handlu diamentami nie zawsze była czysta. Konfliktowe diamenty, zwane również „krwawymi diamentami” (blood diamonds), finansowały zbrojne rebelie, konflikty i naruszenia praw człowieka w wielu krajach Afryki. W odpowiedzi na ten problem powstał Kimberley Process Certification Scheme (KPCS) – międzynarodowy system certyfikacji diamentów, mający na celu eliminację diamentów pochodzących z obszarów konfliktowych.
Geneza i powstanie Kimberley Process…
Kimberley Process został zapoczątkowany w 2000 roku podczas spotkania w Kimberley w Republice Południowej Afryki. Było to międzynarodowe porozumienie między rządami, przemysłem diamentowym i organizacjami pozarządowymi, mające na celu opracowanie skutecznego systemu zapobiegania wprowadzaniu na rynek diamentów konfliktowych. Oficjalnie KPCS rozpoczął działalność w 2003 roku.
Jak działa KPCS?
System Kimberley Process opiera się na rygorystycznych regulacjach dotyczących handlu surowymi diamentami. Kluczowe zasady obejmują:
- Certyfikację – Każda przesyłka surowych diamentów musi być opatrzona oficjalnym certyfikatem Kimberley Process, potwierdzającym legalność pochodzenia kamieni.
- Zakaz handlu z państwami spoza systemu – Tylko kraje uczestniczące w KPCS mogą legalnie handlować surowymi diamentami.
- Transparentność – Państwa muszą dostarczać szczegółowe raporty o imporcie i eksporcie diamentów, zapewniając przejrzystość handlu.
- Kontrole graniczne – Przesyłki mogą być transportowane wyłącznie w zabezpieczonych i odpornych na manipulację opakowaniach.
Wymagania dla górników i certyfikacja surowych diamentów…
Aby diamenty mogły uzyskać certyfikat Kimberley Process, muszą być wydobywane w sposób zgodny z międzynarodowymi normami prawnymi i etycznymi. Górnicy pracujący w legalnych kopalniach muszą spełniać określone warunki, takie jak:
- Przestrzeganie praw pracowniczych i godziwego wynagrodzenia,
- Bezpieczne warunki pracy zgodne z regulacjami BHP,
- Eliminacja pracy dzieci i przymusowej pracy,
- Zminimalizowany wpływ wydobycia na środowisko.
Każdy surowy diament, który ma zostać wprowadzony na rynek międzynarodowy, musi posiadać certyfikat Kimberley Process. Dokument ten jest nieodzowny przy każdej transakcji surowych diamentów i stanowi gwarancję, że kamień nie pochodzi z nielegalnego źródła. Certyfikat zawiera szczegółowe informacje o pochodzeniu, wadze oraz wartości przesyłki, a jego fałszowanie lub brak skutkuje zatrzymaniem transportu i konfiskatą kamieni.
Członkostwo i uczestnicy Kimberley Process
W KPCS uczestniczy obecnie ponad 80 krajów (reprezentujących 99% światowego rynku diamentów). Kluczowymi członkami są:
- Unia Europejska i Stany Zjednoczone – Główne rynki zbytu diamentów.
- Botswana, RPA, Demokratyczna Republika Konga – Kluczowi producenci surowych diamentów.
- Indie, Belgia, Izrael – Główne centra handlowe i szlifierskie.
Sukcesy …
Od czasu wdrożenia KPCS w 2003 roku udało się osiągnąć znaczące sukcesy:
- Udział krwawych diamentów w światowym handlu spadł z około 15% w latach 90. do poniżej 1% obecnie.
- Wzrosła kontrola i regulacja przepływu surowych diamentów, utrudniając ich sprzedaż organizacjom zbrojnym.
- KPCS stał się wzorem dla innych inicjatyw dotyczących surowców naturalnych, np. regulacji dotyczących minerałów konfliktowych.
Krytyka i Wyzwania …
Pomimo sukcesów, Kimberley Process ma swoje ograniczenia:
- Ograniczona definicja diamentów konfliktowych – KPCS obejmuje jedynie diamenty finansujące rebelie przeciwko rządom, ignorując przypadki naruszeń praw człowieka przez rządy same w sobie.
- Brak sankcji dla krajów łamiących zasady – Istnieją przypadki, gdzie kraje nie przestrzegają regulacji, a mimo to pozostają członkami procesu.
- Obejście systemu – Nielegalny handel diamentami nadal istnieje, zwłaszcza poprzez pośredników i rynki czarnorynkowe.
- Brak kontroli nad diamentami już przetworzonymi – System dotyczy tylko surowych diamentów, a przetworzone kamienie mogą omijać regulacje.
Przyszłość Kimberley Process
Aby Kimberley Process był skuteczniejszy, eksperci sugerują kilka reform:
- Rozszerzenie definicji diamentów konfliktowych o kamienie wydobywane w warunkach naruszeń praw człowieka.
- Wprowadzenie bardziej rygorystycznych mechanizmów sankcyjnych.
- Lepsza kontrola nad rynkiem wtórnym i obrotem oszlifowanymi diamentami.
- Zwiększenie udziału organizacji pozarządowych w monitorowaniu systemu.
Kimberley Process był przełomem w walce z krwawymi diamentami i przyczynił się do znacznej redukcji nielegalnego handlu. Jednak system ten wciąż wymaga udoskonaleń, aby zapewnić pełną etyczność globalnego rynku diamentowego. Dla konsumentów oznacza to jedno – warto wybierać diamenty z certyfikowanych źródeł, aby mieć pewność, że nie przyczyniamy się do finansowania konfliktów i naruszeń praw człowieka.
W przypadku pytań – zapraszam do kontaktu. Pamiętajcie że moich wpisów nie można traktować jako rekomendacji. To po prostu moja opinia i chęć podzielenia się z Wami moją wiedzą nt. diamentów.
Przypominam także iż teksty są moją własnością i zgodnie z prawem podlegają ochronie. Wszelkie prawa zastrzeżone.
